Hoe ongezond is je auto?

Eén Belg op drie heeft last van een of andere allergische aandoening. De oorzaken zijn velerlei, van pollen in de lucht tot de auto. En dan hebben we het niet alleen over de uitstoot van schadelijke uitlaatgassen maar ook over vluchtige organische stoffen (VOS) die worden uitgestoten door de bekleding en het dashboard.

Auto’s van Europese makelij ruiken anders auto’s uit Azië. Dat is zo en ik heb er niet meteen een steekhoudende verklaring voor. Sommige merken zoals Citroën, Peugeot en Mercedes-Benz bouwen zelfs een verstuiver in om je favoriete parfum te verspreiden binnenin je auto. Die voorziening komt ook goed van pas om de onaangename geur te bestrijden die sommige onderdelen en materialen in de passagiersruimte verspreiden. De uitstoot van de zogeheten vluchtige organische stoffen en de geurontwikkeling houden soms een jaar lang aan en wat erger is, ze kunnen irritatie van de luchtwegen en hoofdpijn veroorzaken.

Nieuwe auto’s stoten de meeste vluchtige organische stoffen uit

Volgens onderzoeker Karl Sander van het gerenommeerde onderzoeksinstituut Technische Überprüfungsverein (TÜV) in Keulen ligt de oorzaak bij de ongunstige verhouding tussen het oppervlak van de materialen en het interieurvolume van een auto. “Een lege kamer van vier bij vier bij drie meter – zonder ramen en deuren – heeft een volume van 48 kubieke meter. Tel je de oppervlakte van alle wanden bij elkaar op kom je aan 80 vierkante meter, wat een verhouding oplevert van 1,66 vierkante meter per kubieke meter. Bij een doorsnee auto kom je bij een gemiddeld interieurvolume van 2 kubieke meter aan een oppervlak van zo’n 20 vierkante meter, inclusief het oppervlak van dashboard en stoelen. Dat resulteert in een verhouding van 10 vierkante meter per kubieke meter. De kans op een allergische reactie via de luchtwegen is dus relatief groot. Nieuwe auto’s stoten de meeste vluchtige organische stoffen uit. De emissie neemt geleidelijk af en verdwijnt meestal na een jaar compleet.”

Vervelend en ongezond

Naast voornoemde allergische reacties komen andere vormen van irritatie voor zoals jeuk, roodheid, blaren of kleine uitstulpingen. Die worden veroorzaakt door huidcontact met het stuurwiel, de versnellingspook of de zetelbekleding. Allergische reacties zijn niet alleen vervelend, zij kunnen ook gevaarlijke situaties creëren. Moet je onverwacht niezen op een druk kruispunt, dan zorgt dat ervoor dat je aandacht gedurende enkele fracties van een seconde wordt afgeleid. Wat voldoende is om een overstekende voetganger of fietser omver te rijden of tegen een voorligger te botsen.

Wat doen de autoconstructeurs?

Over autoallergie bestaat weinig literatuur of regelgeving. Wat we weten is dat Volvo al vele jaren materialen gebruikt die geen geuren of schadelijke stoffen uitstoten en dat Toyota autostoelen inbouwt die huisstofmijt onschadelijk maken. Huisstofmijt, moet je weten, is een belangrijke bron van allergie.

Op vraag van Ford en om een leemte in de wetgeving op te vullen, heeft TÜV Keulen een allergiekeurmerk ontwikkeld. Om dat te behalen, moet een nieuw model aan een serie criteria voldoen. Zo mogen stoffen die irritatie kunnen veroorzaken slechts in een zeer beperkte concentratie aanwezig zijn. De controle van de diverse onderdelen en materialen gebeurt – afhankelijk van hun afmetingen – in glazen bollen of in een ijzeren long. Voor de huidtest worden fragmenten van de materialen op de rug van menselijke proefkonijnen geplakt. Na 24 uren worden de fragmenten verwijderd en worden de proefpersonen gedurende enkele dagen gescreend op mogelijke huiduitslag. Doet zich een allergische reactie voor wordt onderzocht welke stof de boosdoener is en wordt die vervangen door een andere wordt de test herhaald – totdat de proefpersonen geen allergische reacties meer vertonen.

Van zodra alle onderdelen en materialen groen licht hebben gekregen, mogen zij worden ingebouwd. Is het nieuwe model eindelijk rijklaar volgt er nog een afsluitende test waarbij de uitstoot van schadelijke stoffen en gassen tijdens het rijden wordt gemeten. Bij deze ultieme test controleert het onderzoeksinstituut of er stoffen van buiten naar binnen dringen en of de luchtverversing optimaal functioneert. Voldoet de nieuwkomer aan de vooropgestelde normen, levert TÜV Keulen het allergiekeurmerk af en krijgt de klant de garantie dat zijn nieuwe auto geen allergische reacties opwekt.

Wat niet weet, niet deert

Navraag bij enkele autoverkopers leert dat de doorsnee consument weinig belang lijkt te hechten aan een gezond leefmilieu in de wagen. Van het bestaan van filters die beletten dat schadelijke uitlaatgassen of pollen doordringen tot in het interieur van de auto heeft die vaak nog nooit gehoord. Hij of zij is zich evenmin bewust van de schadelijke impact van sommige materialen op de gezondheid. En omdat dat zo is, nemen de constructeurs weinig of geen initiatieven om de consument te informeren of te sensibiliseren… wat niet weet, niet deert! Maar wat vandaag niet is, kan morgen een nieuwe trend zijn. Denk aan de afwijzende houding van het grote publiek bij de introductie van de veiligheidsgordel en airbag. Ook toen heeft het een tijdje geduurd vooraleer de media erin slaagden om de consumenten te overtuigen van de voordelen van die innovaties.