Arco en het drama Dexia

De belastingbetaler moet langs verschillende kanten tegelijkertijd opdraaien voor het debacle van Dexia.

De val van Dexia begin vorige maand heeft een nieuw slachtoffer gemaakt. De Gemeentelijke Holding, die investeert met geld van de steden en gemeenten, moest enkele weken geleden al in vereffening gaan en liet daarbij een put van 835 miljoen euro achter. De belastingbetaler zal daarvoor uiteindelijk via verschillende kanalen opdraaien. En de steden en gemeenten zullen het zonder het dividend moeten stellen dat ze jaarlijks van de Gemeentelijke Holding gewoontegetrouw kregen. Ook dat zullen we met zijn allen wel merken.

En nu is er dus Arco , de financiële holding van de christelijke werknemersorganisatie ACW, die in vereffening gaat. De factuur van die vereffening is voor de belastingbetaler, want de overheid zal de coöperanten schadeloos stellen. De hoogte van die factuur is afhankelijk van het bedrag dat Arco kan ophalen via de verkoop van zijn participaties, maar daarna zal er naar schatting nog steeds een tekort zijn van zo’n 1,5 miljard. Aangezien alleen de pakweg 800.000 coöperanten een beroep kunnen doen op de waarborg van de overheid – en niet de 8000 ‘verenigingen’ zoals de Christelijke Mutualiteiten, het ACW zelf, talloze ziekenhuizen enzoverder -, kan de factuur voor de belastingbetaler oplopen tot naar schatting 1 miljard. Met de val van Arco wordt het vertrouwen van heel wat coöperanten en gewone mensen geschokt en opnieuw zal de overheid voor het verlies mogen opdraaien. Het Dexia-drama laat dus diepe sporen na in onze samenleving.

Het Dexia-debacle zat er al langer aan te komen. Het aandeel van de Frans-Belgische financiële groep Dexia was al lange tijd in vrije val: in mei 2008 was het nog meer dan 15 euro waard, maar in september zakte het onder de 10 euro en moest de financiële groep een eerste keer door de aandeelhouders en de Franse, Belgische en onze regionale voerheden gered worden. Maar het aandeel van Dexia zou verder blijven zakken en lange tijd rond de 3 euro noteren, om dan in de zomer van dit jaar nog verder af te kalven.

De problemen waarmee Dexia kampte, waren ook al jarenlang duidelijk. Het hanteerde een faliekant businessmodel waarbij het wereldwijd krediet verleende aan allerlei overheden, die niet goed wisten hoe ze hun schulden moesten terugbetalen. Dexia beschikte daarbij over onvoldoende spaardeposito’s en moet dus al jarenlang aankloppen bij de markten voor kortetermijnfinanciering. Op dat vlak was het dan ook zeer kwetsbaar: wie wou nog geld lenen aan Dexia? Bovendien is er de Frans-Belgische structuur, waarbij in elk geval de Belgische aandeelhouders – waaronder de Gemeentelijke Holding en Groep Arco – geen geld hadden, laat staan visie.

Nu na de ineenstorting van de Gemeentelijke Holding en Arco meer en meer duidelijk wordt welke catastrofe de val van Dexia in onze samenleving veroorzaakt, wordt het ook steeds onvermijdelijker dat er een parlementaire onderzoekscommissie komt die de politieke verantwoordelijkheid uitpluist in het kapseizen en vervolgens de ontmanteling van Dexia .

De rol van de opeenvolgende bankiers zoals Pierre Richard, Axel Miller, Jean-Luc Dehaene en Pierre Mariani in het hele verhaal moeten eindelijk ernstig onderzocht worden. En wat te denken van de rol van de Belgische toezichthouder onder leiding van Jean-Paul Servais, die andermaal niets van de problemen merkte of er in elk geval niets aan deed? En wat deed de federale regering met haar vertegenwoordigers bij Dexia? Lichtte ze bijvoorbeeld de regio’s tijdig in over de gang van zaken bij Dexia?

Zoveel vragen die na de ineenstorting van Arco nog meer om een antwoord onder ede schreeuwen. Aan zo’n parlementaire onderzoekscommissie is niet langer aan te ontsnappen, tenminste als men niet wil dat de bevolking alle vertrouwen verliest.