Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto toont een vervalste versie van nieuw kunstwerk Banksy Online circuleert een foto van een kunstwerk van Banksy, waarop een Britse rechter te zien is die een demonstrant met een Engelse vlag in de hand aanvalt. Maar het gaat om een gemanipuleerde foto. Op het echte kunstwerk is een demonstrant met een pancarte te zien.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Daily Mail publiceerde geen artikel dat melding maakte van een mogelijk Brits verbod op de Engelse vlag Online circuleert een screenshot van wat een artikel van de Britse krant Daily Mail zou zijn. Volgens de kop zou de Britse overheid een verbod op het publiekelijk vertonen van de Engelse vlag overwegen. Maar het gaat om een nep screenshot.
Factcheck Factcheck Factcheck: de handelsbelemmeringen binnen de EU komen overeen met invoerheffingen van 44 procent De kosten door onderlinge handelsbelemmeringen tussen EU-landen komen overeen met invoertarieven van 44 procent voor goederen en 110 procent voor diensten. Dat zei premier Bart De Wever tijdens een lezing in Amsterdam. Die percentages kloppen, volgens de IMF-studie waarop De Wever zich baseert.
Factcheck Factcheck Factcheck: bevordert het drinken van moedermelk de spieropbouw bij volwassenen? Volgens een aantal fitnessfanaten en bodybuilders zou het drinken van moedermelk de spieropbouw bevorderen. Daarvoor bestaat geen bewijs, bovendien is moedermelk drinken niet zonder risico. ‘Je kunt het vergelijken met onbeschermd seksueel contact.’
Factcheck Factcheck Factcheck: Molenbeekse schepen Saliha Raiss (Vooruit) heeft niet gezegd dat Belgen die zich storen aan een hoofddoek het land moeten verlaten Volgens sommige socialemediagebruikers heeft de Molenbeekse schepen Saliha Raiss (Vooruit) gezegd dat wie geen gesluierde vrouwen accepteert, België maar moet verlaten. Dat klopt niet. In een gemonteerd videofragment, waarin de context is weggelaten, reageert Raiss op online commentaren aan haar adres. Ze zegt dat wie niet kan leven met haar hoofddoek, maar naar een andere Brusselse gemeente moet verhuizen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen Gazaanse man met een overvolle winkelkar Op sociale media circuleren beelden van een journalist in Gaza. Op de achtergrond lijkt een man met een overvolle winkelkar te passeren. Maar de beelden zijn niet echt en waarschijnlijk met behulp van artificiële intelligentie gemaakt. De pro-Israëlische activiste die de beelden verspreidde, geeft toe dat de post als grap bedoeld was.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit artikel stelt niet dat ook vrouwen prostaatkanker kunnen krijgen In de titel van een Spaanstalig krantenartikel, dat op sociale media circuleert, staat dat prostaatkanker bij mannen goedaardiger is dan bij vrouwen. Sommige socialemediagebruikers vermoeden dat de auteur mannen met transvrouwen vergelijkt. Dat klopt niet. Het artikel stelt louter dat er nieuwe diagnostische methodes bestaan die prostaatkanker vroeger bij mannen kunnen opsporen. Bovendien kreeg de onlineversie van het stuk een andere titel.
Factcheck Factcheck Factcheck: worden 310.000 of 2700 mensen getroffen door het terugschroeven van het Vlaams opleidingsverlof? Vanaf 1 september wordt het Vlaams opleidingsverlof sterk ingeperkt door de Vlaamse regering. Vlaams minister van Werk, Zuhal Demir, wil het aantal rechthebbenden terugschroeven om een besparing te kunnen doorvoeren. Volgens het ABVV zullen 310.000 Vlamingen getroffen worden door die beleidsmaatregel. Demir spreekt van 2700 Vlamingen. Beide cijfers zijn niet uit de lucht gegrepen, maar verwijzen naar verschillende zaken. Het ABVV spreekt over het aantal mensen dat er recht op heeft en dat zou verliezen, Demir over het aantal mensen dat er in 2022-2023 gebruik van heeft gemaakt, maar het nu niet meer zou krijgen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, een windmolen verliest niet gemiddeld 180 kilo bladmateriaal Online circuleert de bewering dat een windturbine gemiddeld 180 kilo bladmateriaal verliest. Dat klopt niet, zeggen experts. Windmolens verliezen inderdaad kleine stukjes coating, maar 180 kilo is een grove overschatting.
Factcheck Factcheck Factcheck: ibuprofen kan rode bloedcellen vervormen, maar dat is niet schadelijk ‘Ibuprofen verandert rode bloedcellen in "stekelcellen"’, kopt de website ABC Gezondheid. Uit in-vitro-onderzoek blijkt inderdaad dat ibuprofen rode bloedcellen (tijdelijk) kan vervormen. Maar dat heeft volgens experts geen schadelijk effect op patiënten.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er wordt geen avondklok in Utrecht ingevoerd om wolven te ontzien Op sociale media circuleert een screenshot van een artikel waarin te lezen is dat een bioloog zou pleiten voor een avondklok in Utrecht om zo wolven ruim baan te geven. Veel socialemediagebruikers reageren verontwaardigd op het nieuws. Maar het gaat om een satirisch nieuwsbericht.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, u kunt door de bliksem worden getroffen wanneer u doucht tijdens een onweer Volgens een artikel in The Washington Post loopt u het risico om door de bliksem te worden getroffen wanneer u een douche neemt tijdens een onweer. Die kans bestaat, bevestigen experts, al is ze bijzonder klein.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Trump het Wereld Economisch Forum op lijst met terroristische organisaties heeft gezet Online circuleert de bewering dat de Amerikaanse president Donald Trump het Wereld Economisch Forum aangeduid zou hebben als terroristische organisatie. Maar daar is geen bewijs voor.
Factcheck Factcheck Factcheck: een gebruinde huid beschermt amper tegen de zon Nogal wat mensen denken dat een zongebruinde huid beschermt tegen verbranding. Dat de huid bruin wordt, is inderdaad een beschermingsreactie, zeggen specialisten, maar die bescherming blijkt minimaal. Bij blootstelling aan de zon blijft bescherming in de vorm van zonnecrème en aangepaste kleding daarom altijd noodzakelijk, hoe gebruind je ook bent.
Factcheck Factcheck Factcheck: onvoldoende bewijs voor slaappleisters als redmiddel bij slapeloze nachten ‘Een pil werkt snel, maar is ook snel weer uitgewerkt. Gevolg: je valt wel in slaap, maar wordt midden in de nacht weer klaarwakker. Een pleister daarentegen? Die geeft urenlang geleidelijk melatonine af. Zo blijft je slaap lekker diep en ononderbroken.’ ‘Dit is een klassiek artikel waarin wordt geprobeerd een voedingssupplement te verkopen, maar dan …
Factcheck Factcheck Factcheck: verhogen nachtmerries het risico op een vroegtijdige dood? Volgens een artikel in Het Nieuwsblad zouden mensen die wekelijks nachtmerries hebben, drie keer meer kans lopen om vroegtijdig te sterven. Dat zou blijken uit een Britse studie, maar die is nog niet gepubliceerd. Wel is volgens specialisten al langer bekend dat nachtmerries een slecht voorteken kunnen zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: filmpje van klimaatactivist die zegt dat werken slecht is voor het milieu, is gemaakt met artificiële intelligentie Online circuleert een filmpje waarin een demonstrant tijdens een interview zegt dat hij geen job heeft, omdat ‘werken slecht is voor het klimaat’. De video, die veel verontwaardigde reacties uitlokt, blijkt gemaakt met artificiële intelligentie.
Factcheck Factcheck Factcheck: windturbines zonder wieken kunnen onmogelijk efficiënt zijn Op het internet gaat een afbeelding rond waarop windturbines zonder wieken of andere bewegende delen te zien zijn. Ze worden de hemel in geprezen als een nieuwe manier om schone energie op te wekken. Maar windturbines zonder wieken kunnen onmogelijk efficiënt zijn, zeggen specialisten. ‘Meer dan mooie designobjecten zijn het niet.’
Factcheck Factcheck Factcheck: huisdieren maken ons niet per se gelukkiger ‘Volgens nieuw Hongaars onderzoek maken huisdieren mensen niet gelukkiger’, zo lazen we in Scientias. Uit onderzoek blijkt dat een huisdier het mentaal welzijn positief kan beïnvloeden, maar het is geen wondermiddel om gelukkiger te worden. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze mensen die picknicken op een kerkhof zijn geen ‘nieuwe Nederlanders’ ‘Nieuwe Nederlanders picknicken op begraafplaats’, zegt de tekstbalk bij een video die online wordt gedeeld waarin we een groep mensen zien eten op een kerkhof. Maar de beelden hebben niets met Nederland te maken. Het filmpje is gemaakt in Brussel, tijdens het Offerfeest op 6 juni 2025. De beelden gingen eerder al viraal in Ierland, waar socialemediagebruikers onterecht stelden dat ze daar waren gefilmd.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto van nieuwe balzaal Witte Huis is niet echt Online circuleert er een afbeelding van wat de nieuwe balzaal van het Witte Huis zou moeten worden. Maar de balzaal wordt foutief afgebeeld en het gaat niet om een officiële afbeelding.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Franse rechter oordeelde niet dat Brigitte Macron een man is Online circuleert de bewering dat een Franse rechter heeft geoordeeld dat Brigitte Macron, de echtgenote van de Franse president, als een man is geboren. Maar dat klopt niet. De rechter sprak twee vrouwen die beweren dat Brigitte Macron als man is geboren vrij van laster, maar deed geen uitspraken over het geslacht van Macron.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze video van Poetin en Kim Jong-un werd digitaal bewerkt Online circuleert een video van een ongemakkelijke ontmoeting tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn Noord-Koreaanse collega Kim Jong-un. De video is digitaal bewerkt. Op de echte beelden is te zien dat beide heren wél hartelijk een toast uitbrengen.
Factcheck Factcheck Factcheck: video van Gazaans restaurant vormt geen bewijs dat er geen hongersnood heerst in Gaza Online circuleert een video van een Gazaans restaurant dat vers eten serveert. Volgens socialemediagebruikers toont de video aan dat er momenteel geen hongersnood heerst, of dat die op z’n minst fel overdreven is. Maar de video is geen bewijs dat er geen hongersnood heerst in Gaza. Verschillende internationale organisaties hebben bevestigd dat minstens twee van de drie IPC-criteria, die gebruikt worden om hongersnood vast te stellen, zijn overschreden.
Factcheck Factcheck Factcheck: aantal studenten dat overstapte van universiteit naar hogeschool is niet vervijfvoudigd Uit recente cijfers van het kabinet-Demir zou blijken dat het aantal studenten die voor de vervollediging van een academische bachelor overstappen naar een professioneel gerichte bachelor de afgelopen drie jaar vervijfvoudigd is. Maar de cijfers werden verkeerd geïnterpreteerd, zegt het kabinet-Demir.
Factcheck Factcheck Factcheck: video van konijnen op trampoline is gemaakt met artificiële intelligentie Op sociale media circuleert een video waarin een groep konijnen op een trampoline springen. De video is populair online, maar is gemaakt met artificiële intelligentie.
Factcheck Factcheck Factcheck: foto toont wel Gazaans meisje, geen Jezidi op de vlucht voor ISIS Online wordt beweerd dat een foto van een Gazaans meisje eigenlijk een jezidisch meisje toont. Maar dat klopt niet. Het gaat wel degelijk om een foto van een Gazaans meisje dat om voedsel smeekt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze Israëlische soldaat heeft geen zelfmoord gepleegd na een verkrachting Op sociale media circuleert een afbeelding van een Israëlische soldate. Volgens socialemediagebruikers zou de vrouw zelfmoord hebben gepleegd nadat ze door haar medesoldaten verkracht werd. Dat klopt niet. Er is geen bewijs dat de vrouw gestorven is en haar afbeelding werd in het verleden al gebruikt bij artikels waarin ze dood werd verklaard.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de ECB heeft niet gezegd dat het tweets over de digitale euro wil censureren Op sociale media circuleert de bewering dat de Europese Centrale Bank (ECB) tweets wil censureren over de nieuwe digitale euro. Ze verwijzen daarvoor naar uitspraken van ECB-voorzitter Christine Lagarde. Dat klopt niet. De ECB erkent het bestaan van misinformatie en het belang van publieke steun voor de nieuwe digitale euro, maar er is geen bewijs dat ze ooit gezegd heeft dat censuur een goede manier is om foute informatie tegen te gaan.
Factcheck Factcheck Factcheck: dit is een AI-beeld van een soldaat uit het Israëlische leger Op sociale media circuleren twee afbeeldingen van een vrouw in een legeruniform. Volgens de verspreiders tonen ze een Israëlische vrouwelijke soldaat die haar benen verloor tijdens de oorlog in Gaza. Maar de afbeeldingen vertonen meerdere typische kenmerken van een door AI gegenereerd beeld, zoals vervormde handen en onlogische details in de achtergrond.
Factcheck Factcheck Factcheck: Von der Leyen mocht wel investeringsbeloftes aan Trump doen Eind juli sloten Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, en de Amerikaanse president Donald Trump een voorlopig akkoord over een nieuw invoertarief voor Europese bedrijven naar de Verenigde Staten. Daarbovenop deed de EU een aantal investeringsbeloftes. Experts geven aan dat de Europese Commissie in principe niets te zeggen heeft over dit type investeringen, maar de beloftes waren op voorhand doorgesproken met de lidstaten. Het klopt dus niet dat Von der Leyen soloslim heeft gespeeld en buiten haar mandaat heeft onderhandeld.
Factcheck Factcheck Factcheck: virale afbeelding van discussie met agent is bewerkt met artificiële intelligentie Op sociale media circuleert een afbeelding van een man die lijkt te schreeuwen in het gezicht van een Nederlandse agent. De virale afbeelding is gebaseerd op beelden van een echte interactie, maar is bewerkt met behulp van artificiële intelligentie om de interactie dramatischer voor te stellen.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze video van een gorilla met kind is gemaakt door AI Online circuleert een video van een gorilla die een kind dat in zijn kooi terechtkwam, teruggeeft aan zijn moeder. Maar de video is met artificiële intelligentie gemaakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze afbeelding bewijst niet dat Amerikaanse steun aan Oekraïne naar plastische chirurgie gaat Op sociale media circuleren twee afbeeldingen van een vrouw die zouden bewijzen dat Amerikaanse steun aan Oekraïne gebruikt wordt om plastische chirurgie te bekostigen. De afbeeldingen tonen het Oekraïense parlementslid Kira Rudik. Er is geen bewijs dat zij plastischchirurgische ingrepen heeft gefinancierd met Amerikaanse steun. Die steun bestaat vooral uit wapens en humanitaire hulp.
Factcheck Factcheck Factcheck: overlijden Ozzy Osbourne is niet het gevolg van zijn coronavaccin Volgens een aantal socialemediagebruikers zou het overlijden van Black Sabbath-zanger Ozzy Osbourne het gevolg zijn van zijn coronavaccinatie in 2021. Daarvoor bestaat geen enkel bewijs. De zanger had al enkele decennia gezondheidsproblemen.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze video van een 'Afrikaans vliegtuig' is gemaakt met AI Op sociale media circuleert een video waarin te zien zou zijn hoe een vliegtuig vanuit een Afrikaans land landt op de Londense luchthaven Heathrow. Maar het gaat niet om echte beelden, de video werd met AI gegenereerd. Dat is te merken aan verschillende fouten die in de beelden zijn waar te nemen.
Factcheck Factcheck Factcheck: hebben singles minder kans op dementie? Uit recent onderzoek zou blijken dat singles 50 procent minder kans hebben om dementie te krijgen. Die conclusie blijkt veel spectaculairder voorgesteld dan de gecorrigeerde resultaten van dat onderzoek tonen. ‘Leeftijd is dé risicofactor voor dementie. De impact van andere risicofactoren is beperkt.’
Factcheck Factcheck Factcheck: verhaal over meisjes die na de overstromingen in Texas zijn gered nadat ze zich aan een boom hadden vastgeklampt, is nep Na het extreme noodweer in de Amerikaanse staat Texas begin juli zouden twee jonge meisjes levend zijn teruggevonden, nadat ze zich maar liefst 24 uur lang hadden vastgeklampt aan een boom. Dat verhaal blijkt nep, en de media die het verspreidden, hebben het ondertussen weerlegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: heeft Donald Trump een Beach Boys-parodie gepost met de tekst ‘Bomb Iran’? Volgens socialemediagebruikers zou de Amerikaanse president Donald Trump een video hebben gepost met een parodie op ‘Barbara Ann’ van The Beach Boys, met als titel ‘Bomb Iran’. Dat klopt. Trump postte de parodie, die al bestaat sinds 1980, op zijn eigen netwerk, Truth Social.
Factcheck Factcheck Factcheck: vrouw die danst in de regen is geen Iraanse die protesteert tegen het regime in haar land Op sociale media wordt een video gedeeld van een vrouw die in een kort jurkje danst in de regen. Het zou gaan om een Iraanse die protesteert tegen het Iraanse regime. Maar dat klopt niet: de vrouw in het filmpje is Tamta Sabelashvili, een Georgische influencer en personal trainer die in Frankrijk woont en de video al in 2023 online zette.
Factcheck Factcheck Factcheck: waarom u uw kat best geen melk geeft Volgens onlineartikels en socialemediaposts zou koemelk niet goed zijn voor katten. Dat klopt, zeggen specialisten. Ook al zijn veel katten dol op melk, kunnen ze er spijsverteringsproblemen van krijgen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, vegetariërs zijn niet individualistischer dan vleeseters ‘Mensen die liever een Beyond-burger in de pan gooien zijn individualistischer dan wie de voorkeur geeft aan een gehaktballetje’, zo lazen we op Scientias. Volgens experts heeft de studie waarop deze uitspraak gebaseerd is heel wat tekortkomingen en zijn de conclusies te verregaand. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: virale afbeelding van oververhitte Duitse weerkaart is nep Op sociale media wordt een Duitse weerkaart gedeeld met op de achtergrond iets wat lijkt op brandende lava. Met dergelijke 'klimaatpropaganda' willen de media ons bang maken voor de klimaatverandering, lezen we in de bijschriften. De kaart blijkt echter gemanipuleerd en was oorspronkelijk als satire bedoeld.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Israël krijgt niet meer NAVO-steun dan Oekraïne Volgens socialemediagebruikers krijgt Israël meer NAVO-steun dan Oekraïne. Dat klopt niet. De NAVO zelf steunt enkel politiek. NAVO-lidstaten kunnen individueel wel landen als Israël en Oekraïne militair steunen. De Verenigde Staten, de belangrijkste NAVO-lidstaat, staat wel pal achter Israël, terwijl de steun voor Oekraïne afbrokkelt. Maar binnen de Europese Unie lijkt het tegenovergestelde te gebeuren.
