Factcheck Factcheck: nee, het aantal Oekraïense miljardairs is niet toegenomen sinds de Russische invasie
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze video van kinderen die dansen op een Palestijns lied werd onlangs gemaakt in een Brusselse school Vlaams Belang-Kamerlid Sam van Rooy post op Instagram beelden van schoolkinderen met een Palestijnse sjaal om het hoofd die dansen op een Palestijns lied. ‘Dit is een school in Brussel, anno 2025’, stelt Van Rooy. Dat klopt: de video werd gemaakt tijdens het schoolfeest van de Marie Popelin-school in Evere. Dat er een link zou zijn met 'jihadistisch terrorisme', zoals van Rooy suggereert, is helemaal niet bewezen, Zeker is wel dat de beelden leidden tot controverse, op sociale media en in de Brusselse politiek.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen beelden van bombardementen in de Israëlische stad Haifa Online circuleert een video waarin een appartementsgebouw in brand staat. Volgens socialemediagebruikers gaat het om een gebouw in de Israëlische stad Haifa, dat vuur vatte na een Iraans bombardement. Maar dat klopt niet. Het gaat om AI gegenereerde beelden.
Factcheck Factcheck Factcheck: gerookte zalm kan gevaarlijk zijn voor 60-plussers ‘Waarom gerookte zalm gevaarlijk is voor zestigplussers’, zo kopte het magazine Margriet. Zestigplussers hebben meer kans op listeriose, vaak veroorzaakt door het eten van gerookte zalm. Maar het aantal besmettingen blijft beperkt. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen protesten van Iraniërs tegen het regime Online circuleert een video waarin een protest van een groep Iraniërs te zien zou zijn. Maar dat klopt niet. Het gaat om een oude video die in december 2017 online werd geplaatst en heeft niets te maken met het huidige Israëlisch-Iraanse conflict.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen vierende Iraniërs Online circuleert een video waarin te zien zou zijn hoe een groep Iraniërs de Israëlische aanvallen op hun land viert. Maar dat klopt niet. De video toont de viering van een traditioneel Iraans feest, dat in maart plaatsvond.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat stemaandoening van Robert F. Kennedy veroorzaakt is door vaccin Online circuleert de bewering dat spasmodische dysfonie, een neurologische aandoening waar de Amerikaanse minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy Jr. aan lijdt, door een griepvaccin veroorzaakt kan worden. Maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor, zeggen experts. Waardoor spasmodische dysfonie wordt veroorzaakt, is niet bekend.
Factcheck Factcheck Factcheck: slecht slapen kan kans op hartaanval en beroerte vergroten ‘Slechts drie nachten slecht slapen kan de kans op een hartaanval of beroerte verhogen’, zo lazen we in The Sun. Na enkele nachten met weinig slaap kunnen er in het bloed inderdaad al tekenen zijn van een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, maar acuut gevaar is er niet. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: Antwerpen heeft slechts 86.500 parkeerplaatsen voor 126.000 bewonersvergunningen Volgens het Vlaams Belang werden in Antwerpen 126.000 parkeervergunningen voor bewoners uitgereikt, terwijl de stad niet meer dan 86.500 openbare parkeerplaatsen telt. Die cijfers kloppen. In grote steden is het niet ongewoon dat er meer parkeervergunningen dan plaatsen zijn. Maar in Antwerpen, waar dus voor één derde van de auto’s met vergunning geen plaats is, is de parkeerdruk wel erg hoog.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, je verbrandt niet makkelijker met een zonnebril In verschillende video’s die op socialemediakanalen YouTube en TikTok circuleren, wordt beweerd dat je gemakkelijker kan verbranden als je een zonnebril draagt. Daarvoor bestaat geen wetenschappelijk bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: het inkomen van vrouwen daalt na de geboorte van het eerste kind met gemiddeld 32 procent ‘Na de geboorte van een eerste kind daalt het gemiddelde inkomen van moeders bijna met de helft’, zo lazen we in een column in De Morgen. De uitspraak is gebaseerd op Nederlands onderzoek uit 2020. Maar wat betreft de Belgische situatie - met een zogenaamde ‘babyboete’ van ‘slechts’ 32 procent - is dit overdreven. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit artikel over een 'Jodenplaag' komt niet uit de Nederlandse krant De Telegraaf Op sociale media gaat een afbeelding rond waarin twee krantenkoppen worden vergeleken: een over een 'Jodenplaag' en een over een 'asielplaag'. Volgens gebruikers zijn beide afkomstig van De Telegraaf. Dat klopt slechts gedeeltelijk. Het meest recente artikel werd in 2017 inderdaad door De Telegraaf gepubliceerd. Het oudste artikel verscheen in 1941 in het antisemitische blad De Misthoorn.
Factcheck Factcheck Factcheck: draait de aarde trager door de Drieklovendam in China? Op sociale media circuleert de bewering dat de Drieklovendam in China de aardrotatie vertraagt met zo’n 0,06 microseconde. Dat klopt: grote massa’s water, zoals een stuwmeer, kunnen een invloed hebben op de draaisnelheid van de aarde. Maar het effect is verwaarloosbaar. Er zijn andere fenomenen, zoals getijden, die meer invloed hebben.
Factcheck Factcheck Factcheck: linkshandige ceo’s zijn mogelijk succesvoller dan rechtshandige ‘Linkshandige bazen vaker succesvol dan rechtshandige bazen’, zo lazen we op Metro.nl. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat bedrijven met een linkshandige ceo innovatiever zijn. Maar om een oorzakelijk verband hard te maken, is meer onderzoek nodig. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat driekwart van de managers een managementvennootschap zou hebben In De afspraak op vrijdag stelde ABVV-voorzitter Bert Engelaar dat driekwart van de managers gebruik zou maken van een managementvennootschap en op die manier minder sociale bijdragen zou betalen. Zowel het aantal bedrijfsleiders als het aantal managementvennootschappen is toegenomen, maar het is uit die cijfers onmogelijk af te leiden hoeveel procent van de 'managers' gebruikmaakt van zo'n managementvennootschap. Want ook zelfstandigen zoals artsen, consultants en advocaten maken er gebruik van.
Factcheck Factcheck Factcheck: gezonde voeding stelt mogelijk eerste menstruatie uit ‘Gezond eten in de kindertijd kan de eerste menstruatie van meisjes uitstellen (en dat is positief)’, zo lazen we op Scientias.nl. Gezonde voeding kan een invloed hebben op de eerste menstruatie, maar op individueel niveau is dit erg beperkt, en afhankelijk van verschillende factoren. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: Israël staat wel op het compilatiealbum van het Eurovisiesongfestival Op sociale media circuleert de bewering dat de Israëlische inzending voor de meest recente editie van het Eurovisiesongfestival geen deel zou uitmaken van het officiële compilatiealbum. Dat klopt niet. Het lied van Israël staat op de eerste plaats van de tweede cd en is slechts afwezig in een korte promotievideo voor de vinylversie van dat album.
Factcheck Factcheck Factcheck: er zijn wel pro-Palestijnse betogingen in buurlanden van Israël en Palestina Op sociale media circuleert de bewering dat er in de buurlanden van Israël en Palestina geen protest plaatsvindt tegen de oorlog die Israël in de Gazastrook voert. Dat klopt niet. In landen als Egypte, Jordanië en Libanon zijn wel degelijk pro-Palestijnse protesten georganiseerd. Al zijn die zeldzamer en onderhevig aan strenge beperkingen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze grafiek bewijst niet dat de luchtaanvallen van Israël minder dodelijk zijn dan die in andere oorlogen Op sociale media circuleert een grafiek die het aantal burgerdoden per luchtaanval in verschillende conflicten vergelijkt. Daarbij zou het aantal slachtoffers van de oorlog die Israël voert in de Gazastrook opvallend lager liggen dan bij de Syrische burgeroorlog. Maar de grafiek is misleidend. De Israëlische data nemen ook luchtaanvallen die geen slachtoffers maken mee in de berekening. Dat is voor de andere conflicten niet het geval.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de nieuwe Canadese premier wil X niet verbieden Op sociale media circuleert de bewering dat de nieuwe Canadese eerste minister Mark Carney plant om X in Canada te verbieden. In Carney's veiligheidsplan vinden we niets over zo'n ban terug.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, mannelijke bomen zijn niet de ‘voornaamste reden’ voor toename pollenallergie Omdat vrouwelijke bomen meer onderhoud zouden vragen, zouden gemeenten vaker mannelijke bomen planten. Dat ‘botanische seksisme’ zou leiden tot meer pollenallergie, stelt een populair bericht op sociale media, omdat mannelijke bomen pollen aanmaken. Dat klopt niet: mannelijke bomen maken inderdaad pollen aan, maar de meeste bomen zijn zowel mannelijk als vrouwelijk. En het is niet zozeer het geslacht, maar wel de boomsoort die meer of minder allergische reacties veroorzaakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Harvard University heeft geen brief van de Amerikaanse onderwijsminister gecorrigeerd en online gezet Op sociale media circuleert de bewering dat Harvard University een brief van de Amerikaanse onderwijsminister zou hebben gecorrigeerd op spelling en grammatica en die vervolgens online zou hebben gedeeld. Dat klopt niet. De brief van de minister aan de universiteit is authentiek, maar de gecorrigeerde versie die op sociale media circuleert, is afkomstig van een X-gebruiker die ze als satire had gedeeld.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs voor bestaan van folders over België als ‘vijfsterrenbestemming’ Op Radio 1 zegt N-VA-Kamerlid Axel Ronse dat in herkomstlanden van asielzoekers folders worden uitgedeeld waarin België wordt gepromoot als ‘vijfsterrenbestemming’ waar je snel een leefloon kunt krijgen. De Dienst Vreemdelingenzaken bevestigt dat mensensmokkelaars (foutieve) informatie over België als bestemming verspreiden, maar tastbaar bewijs van het bestaan van die folders kan Ronse niet voorleggen.
Factcheck Factcheck Factcheck: beperking van de werkloosheidsuitkering kan tot 180.000 mensen treffen Volgens algemeen secretaris van het ABVV Bert Engelaar zal de geplande beperking van de werkloosheidsuitkering 145.000 tot 180.000 mensen treffen. Hoewel het ACV, de minister van Werk en de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) het eerst hielden op lagere cijfers, heeft de minister het ondertussen ook over 180.000 mensen.
Factcheck Factcheck Factcheck: veel snelle suikers kunnen kans op cataract verhogen ‘Vermijd suiker om cataract te voorkomen’, zo lazen we op ABC Gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat zogenaamde ‘snelle suikers’ de kans op cataract kunnen verhogen. Al is het niet nodig om elke vorm van suiker te vermijden. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: België is lang niet enige land waar pensioenen geïndexeerd worden In het VRT-duidingsprogramma Terzake suggereert Vooruit-voorzitter Conner Rousseau dat België het enige land ter wereld zou zijn waar de pensioenen automatisch worden geïndexeerd. Dat klopt niet: in de meeste OESO-landen wordt de koopkracht van gepensioneerden beschermd door een systeem van automatische indexering.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden werden niet gemaakt op de begrafenis van paus Franciscus Online circuleert een video die satanische rituelen op de begrafenis van paus Franciscus zou tonen. Maar de beelden tonen een religieuze optocht tijdens de Goede Week in de Spaanse stad Cartagena.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, echtgenote Zelensky kocht legendarische jurk van prinses Diana niet Online circuleert een video die afkomstig zou zijn van de Britse tabloid The Sun. Daarin wordt gemeld dat Olena Zelenska, de echtgenote van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, een iconische cocktailjurk heeft aangekocht van de overleden Britse prinses Diana. Daarvoor zou Zelenska 2.9 miljoen dollar hebben neergeteld. Verkoper van dienst zou Meghan Markle geweest zijn. Maar dat klopt niet. The Sun verklaarde dat het gaat om een valse video.
Factcheck Factcheck Factcheck: beelden van omgekeerde kruistekens op begrafenis paus echt, tonen Petruskruis Online circuleert een video die gemaakt zou zijn tijdens de begrafenis van paus Franciscus. Daarop zijn twee omgekeerde kruistekens te zien, volgens socialemediagebruikers een bewijs van het gebruik van satanische tekens in het Vaticaan. De beelden zijn echt, maar in de christelijke traditie staat een omgekeerd kruisteken voor een Petruskruis. Zo’n kruis verwijst naar de dood van de apostel Petrus, die met de voeten naar boven werd gekruisigd. Het staat symbool voor bescheidenheid.
Factcheck Factcheck Factcheck: je geboortemaand kan beperkte invloed hebben op BMI ‘Mensen die verwekt zijn in koudere maanden eindigen mogelijk met een lagere body mass index’, zo lazen we op de website van The Independent. Uit onderzoek blijkt dat er een beperkt effect is van de maand van geboorte (en verwekking) op lichaamsvet en BMI, al spelen heel wat factoren mee. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Amerikaanse overheid heeft Ivermectine niet alsnog goedgekeurd als geneesmiddel tegen covid Online circuleert de bewering dat de Amerikaanse Food and Drug Administration het gebruik van het anti-parasitaire geneesmiddel Ivermectine onlangs nog zou hebben goedgekeurd als behandeling voor een corona-infectie. Dat klopt niet. Op de website van de FDA valt te lezen dat de instantie het gebruik van Ivermectine bij een coronabesmetting niet goedkeurt. Bovendien is er geen wetenschappelijk bewijs dat Ivermectine effectief is bij de behandeling van een corona-infectie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Trump was niet de enige op de begrafenis van de paus die een blauw pak droeg Op sociale media wordt beweerd dat Donald Trump als enige een blauw pak droeg op de begrafenis van paus Franciscus, in plaats van het gebruikelijke zwart. Dat klopt niet. Sommige andere aanwezigen zoals de Britse prins William droegen een donkerblauw pak, zij het enkele tinten donkerder dan dat van Trump.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze video met beelden uit de jaren zestig in de Verenigde Staten is AI-gegenereerd Online circuleert een video van beelden uit de jaren zestig in de Verenigde Staten. Maar de video is met behulp van artificiële intelligentie gemaakt. Dat blijkt uit bepaalde details in de video.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Hongarije heeft zijn vertrek uit de EU niet aangekondigd Op sociale media circuleert de bewering dat Hongarije zijn vertrek uit de Europese instellingen heeft aangekondigd. In werkelijkheid blijft Hongarije lid van de Europese Unie, en premier Viktor Orbán benadrukt dat hij de EU wil hervormen, niet verlaten.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze ongemakkelijke aanraking tussen Donald Trump en paus Franciscus vond nooit plaats Op sociale media circuleert een video van de Amerikaanse president Donald Trump en de overleden paus Franciscus. Op de beelden is te zien dat de paus de hand van Trump wegslaat na een ongewenste aanraking. Het gaat om satire. Medewerkers van de talkshow Jimmy Kimmel Live voegden de clip in 2017 toe aan de beelden van een echte ontmoeting.
Factcheck Factcheck Factcheck: virale video waar Zelensky ondersteund moet worden, blijkt digitaal aangepast Op sociale media circuleert een video waarop lijkt alsof de Oekraïense president Volodymyr Zelensky door een soldaat wordt ondersteund. Volgens gebruikers zou dat bewijzen dat hij onder invloed was. Maar de beelden blijken digitaal aangepast.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden bewijzen niet dat Afrikanen het lichaam van de paus niet konden bezoeken Volgens socialemediagebruikers zouden Afrikanen die het lichaam van paus Franciscus een laatste groet wilden brengen geweigerd worden. Als bewijs tonen ze een video van een man met een donkere huidskleur die door veiligheidsagenten uit de Sint-Pietersbasiliek wordt verwijderd. Uit YouTube-beelden van vlak na het incident blijkt echter dat de man een prediker is die geregeld rondhangt aan de basiliek en muziek speelt. De veiligheidsagenten verklaarden dat dit nu niet gepast was.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat Katy Perry geen ruimtepak droeg tijdens ruimtevlucht, bewijst niet dat die vlucht nep was Volgens berichten op sociale media zou de recente ruimtevlucht van zangeres Katy Perry en enkele andere beroemde vrouwen niet echt hebben plaatsgevonden. Een van de argumenten van de non-believers is dat de vrouwen geen ruimtepakken droegen. Maar volgens specialisten is dat niet ongewoon.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft geen 51 procent van de aandelen van dit mijnbedrijf in Zuid-Afrika gekocht Op sociale media circuleert het bericht dat de Oekraïense president Volodymyr Zelensky 51 procent van de aandelen in een Zuid-Afrikaans mijnbedrijf heeft gekocht. Die claim is gebaseerd op een video die zogezegd afkomstig is van de publieke omroep SABC. Maar de video blijkt hoogstwaarschijnlijk met behulp van AI gemaakt, en de omroep ontkent hem ooit te hebben uitgezonden.
Factcheck Factcheck Factcheck: geeft een dieet als intermittent fasting meer zin in seks? De Telegraaf schrijft dat intermittent fasting de zin in seks vergroot. Zo’n dieet zou namelijk ons serotonineniveau beïnvloeden, waardoor ons seksueel gedrag minder geremd zou worden. Maar daar is geen bewijs voor, zeggen experts. Het onderzoek dat dat zou moeten bewijzen is namelijk uitgevoerd op muizen. Zulke onderzoeken kunnen niet zomaar naar mensen vertaald worden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Britse regering is niet van plan om vlees en zuivel te verbieden tegen 2050 Online circuleert de bewering dat de Britse regering onder leiding van premier Keir Starmer vlees en zuivel wil verbieden, om het land koolstofneutraal te maken. Dat klopt niet. Het nieuws is gebaseerd op een rapport van een Brits onderzoeksconsortium, maar dat rapport maakt geen melding van een verbod op zuivel of vlees.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het vonnis van Marine Le Pen wordt niet uitgesteld tot volgende zomer Online circuleert het bericht dat de veroordeling van de Franse politica Marine Le Pen uitgesteld zou worden tot volgende zomer. Dat klopt niet. Socialemediagebruikers interpreteren op een foutieve manier een artikel van de politieke nieuwssite Politico. Daarin valt te lezen dat Le Pen in beroep gaat tegen het vonnis. De Parijse rechtbank van eerste aanleg die haar zaak in beroep zal behandelen heeft bevestigd de zaak te bekijken tegen de zomer van 2026. Maar dat schort haar vonnis, waar onverkiesbaarheid deel van uitmaakt, niet op. Die onverkiesbaarheid is nu al geldig en zal blijven gelden tot er in de beroepsprocedure een definitieve uitspraak wordt gedaan.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat de deur van de ruimtecapsule na de vlucht van Katy Perry van binnenuit open ging, is niet ‘verdacht’, maar juist in lijn met de veiligheidsvoorschriften Volgens berichten op sociale media zou de recente ruimtevlucht van zangeres Katy Perry en enkele andere beroemde vrouwen niet echt hebben plaatsgevonden. Een van de argumenten van de non-believers is dat de capsuledeur na de vlucht van binnenuit openging. Volgens specialisten is dat helemaal niet ongewoon, maar juist veiliger voor de astronauten. De veiligheidsvoorschriften van de NASA bepalen dat de deuren zowel van de binnen- als van de buitenkant moeten kunnen worden geopend.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat Katy Perry’s haar na ruimtevlucht niet rechtop stond, bewijst niet dat die ruimtevlucht fake was Volgens socialemediagebruikers zou de ruimtevlucht van Katy Perry en enkele andere beroemde vrouwen niet echt hebben plaatsgevonden. Een van de argumenten van de non-believers is dat het haar van de popster, anders dan bij astronauten, tijdens de vlucht niet rechtop zou hebben gestaan. Volgens specialisten houdt dat argument geen steek.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de EU stelt artsen niet verantwoordelijk voor bijwerkingen van coronavaccins Op sociale media en op alternatieve nieuwssites wordt beweerd dat dokters verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor schade veroorzaakt door coronavaccins. Dat klopt niet. Artsen kunnen enkel aansprakelijk worden gesteld voor fouten bij het toedienen van de vaccins, niet voor bijwerkingen van de vaccins zelf.
Factcheck Factcheck Factcheck: ook Trump en Obama gebruikten studio die eruitziet als Oval Office Online circuleert de bewering dat de voormalige Amerikaanse president Joe Biden werkte in een ‘fake Oval Office’, in plaats van in het echte Witte Huis. Dat zou bewezen zijn door Alina Habba, adviseur van huidig president Donald Trump. Voor veel socialemediagebruikers is de studio hét bewijs dat Biden nooit echt president is geweest. Maar de studio waarnaar verwezen wordt maakt deel uit van het South Court Auditorium, dat zich naast het Witte Huis bevindt. Biden gebruikte die om grote aankondigingen te doen. Maar ook Barack Obama en Donald Trump maakten gebruik van de studio.
